Fenomena Istiqbal, Planet Marikh Kelihatan Lebih Terang Daripada Biasa Pada 8 Disember 2022

Fenomena istiqbal planet Marikh atau oposisi planet Marikh (Mars Opposition) dijangkakan akan berlaku pada hari Khamis, 8 Disember 2022 selepas fenomena istiqbal planet Musytari pada 26 September lalu. Peminat astronomi di Malaysia berpeluang untuk menyaksikan kejadian sama yang melibatkan planet Marikh pada hari ini.

Menurut Agensi Angkasa Malaysia (Mysa), Semasa fenomena nadir (ganjil) berlaku, planet Marikh akan kelihatan lebih terang berbanding kebiasaannya kerana ketika itu permukaan Marikh yang menghadap bumi akan disinari matahari sepenuhnya dan boleh dilihat begitu terang daripada kedudukan biasa.

Maksud Istiqal (Astronomi)

Dalam astronomi kedudukan, dua objek astronomi dikatakan beristiqbal. (Jawi : ‏استقبال‎‎ serapan Bahasa Arab: اِسْتِقْبَال)

Istiqbal terbitan bentuk kata kerja قَابَلَ‎ qābala "berhadapan, menghadap", beroposisi (Bahasa Inggeris: Opposition) atau bertentangan (Jawi: ‏برتنتڠن‎‎) ketika berada di sisi berlawanan dalam sfera cakerawala, seperti yang diperhatikan dari jasad tertentu (biasanya Bumi).

Sebuah planet (atau asteroid atau komet) dikatakan "beristiqbal" ketika bertentangan dengan Matahari. Disebabkan kebanyakan orbit dalam Sistem Suria adalah hampir sesatah kepada ekliptik, ini berlaku apabila matahari, bumi, dan badan dikonfigurasi dalam talian lebih kurang lurus  atau sizigi iaitu Bumi dan badan berada dalam arah yang sama seperti yang dilihat dari Matahari.

Planet Marikh

Planet Marikh merupakan planet keempat dari Matahari dan saiznya adalah separuh daripada saiz Bumi. Marikh juga dikenali sebagai ‘Planet Merah’ kerana permukaannya yang berwarna kemerahan apabila dilihat dari langit.

sumber : mysa

Marikh mempunyai dua bulan sebagai satelit semula jadi iaitu Phobos dan Deimos yang saiz cukup kecil sehingga menyerupai asteroid.

Jarak planet ini daripada matahari ialah 230 juta kilometer dengan satu pusingan orbitnya memakan masa 687 hari bumi manakala sehari di situ bersamaan 24 jam 39 minit 35 saat.

Planet Marikh akan mengalami oposisi dalam tempoh setiap 26 bulan. Kali terakhir ianya berada pada kedudukan oposisi ialah pada 13 Oktober 2020 dan seterusnya pada 15 Januari 2025.

Semasa oposisi pada kali ini, permukaan Marikh yang menghadap Bumi akan disinari sepenuhnya oleh Matahari dan boleh dilihat dengan lebih terang berbanding ketika ia berada pada kedudukan lain.

Ia juga akan kelihatan sepanjang malam di buruj Taurus pada jarak sekitar 1.53 unit astronomi (AU) dari Matahari dan hampir 0.55AU dari Bumi. Diameter ketara Marikh sebanyak 17 saat arka dan magnitud ketara (kecerahan) Marikh dijangka sekitar -1.9 pada kedudukan oposisi.

Selepas oposisi, planet Marikh akan kelihatan di langit malam di ufuk timur selepas Matahari terbenam (pada waktu maghrib) dan kenampakannya semakin menghala ke arah barat sehingga pertengahan Ogos 2023.

Waktu melihat fenomena Istiqbal/ Oposisi planet Marikh

Dijangkakan fenomena Istiqbal planet Marikh pada pukul  9:00 malam waktu Malaysia. Jangan lupa saksikan fenomena istiqbal Marikh malam ini.

Fenomena Istiqbal Planet Marikh

Istiqbal atau Oposisi merupakan keadaan di mana sesebuah planet menghadap Bumi dalam satu garis lurus dan pada masa sama mereka berada bertentangan dengan Matahari. Dari sudut astronomi pula, Istiqbal ini adalah suatu kedudukan yang berhadapan atau bertentangan ketika berada di sisi berlawanan dalam sfera cakerawala.

Detik Istiqbal ditakrifkan apabila garis lintang cakerawala geosentrik menunjukkan perbezaan ketara sebanyak 180° darjah dari garis bujur geosentrik Matahari. Dalam bidang astronomi, Istiqbal diberikan simbol ☍ (U+260D).

Cara melihat fenomena Istiqbal/ Oposisi planet Marikh

Sekiranya keadaan cuaca mengizinkan, fenomena istiqbal planet Marikh boleh dilihat menggunakan mata kasar sahaja dengan menghadap ke ufuk timur yang bebas daripada sebarang halangan pada awal malam. 

Sekiranya ingin memerhatikan permukaan Marikh yang berwarna merah serta penutup kutub luaran yang berwarna putih, digalakkan menggunakan teleskop.

Imej planet itu akan tampak seperti titik terang kemerahan dan tidak pun berkelip sehingga menghala ke arah barat menjelang pertengahan Ogos 2023

15 ringkasan fakta tentang fenomena istiqbal planet Marikh

1. Planet Marikh merupakan planet keempat dari matahari dan saiznya adalah separuh daripada saiz Bumi.
2. Planet Marikh juga dikenali sebagai ‘Planet Merah’ kerana warna permukaannya yang kemerahan apabila dilihat dari langit.
3. Menurut Agensi Angkasa Malaysia (MYSA), semasa oposisi pada kali ini, permukaan Marikh yang menghadap Bumi akan disinari sepenuhnya matahari dan boleh dilihat dengan lebih terang berbanding ketika ia berada pada kedudukan lain.
4. Menurut NASA, planet Marikh akan bergerak ke bahagian timur dan matahari pula akan terbenam di bahagian barat.
5. Selepas berada di langit sepanjang malam, planet Marikh akan terbenam di sebelah barat. Manakala matahari pula akan terbit di sebelah timur.
6. Permukaan planet Marikh juga akan kelihatan sepanjang malam di buruj Taurus pada jarak sekitar 1.53 unit astronomi (AU) dari matahari dan hampir 0.55AU dari Bumi.
7. Diameter ketara Marikh sebanyak 17 saat arka dan magnitud ketara (kecerahan) Marikh dijangka sekitar -1.9 pada kedudukan oposisi.
8. Selepas oposisi, planet Marikh akan kelihatan di langit malam di ufuk timur selepas matahari terbenam (pada waktu Maghrib) dan kenampakannya semakin menghala ke arah barat sehingga pertengahan Ogos 2023.
9. Sekiranya cuaca mengizinkan, anda boleh memerhatikan planet Marikh menggunakan mata kasar sahaja dengan menghadap ke ufuk timur yang bebas daripada sebarang halangan pada awal malam.
10. Marikh akan kelihatan sebagai titik yang terang kemerahan dan tidak berkelip.
11. Sekiranya anda ingin memerhatikan permukaan Marikh yang berwarna merah serta penutup kutub luaran yang berwarna putih, penggunaan teleskop adalah digalakkan.
12. Planet Marikh akan mengalami oposisi dalam tempoh setiap 26 bulan.
13. Oposisi yang berlaku pada tahun 20223 merupakan pendekatan yang paling dekat sekali dalam jangka masa 60,000 tahun.
14. Kali terakhir planet Marikh berada pada kedudukan oposisi ialah pada 13 Oktober 2020.
15. Oposisi planet Marikh yang seterusnya dijangka berlaku pada15 Januari 2025.

Nota
Taurus ialah buruj zodiak yang berlambangkan lembu jantan.
Unit astronomi (Astronomical Unit) disingkatkan sebagai AU, adalah jarak purata antara Matahari dan Bumi. 1AU bersamaan dengan 1.5 x108 km
Diameter ketara ialah diameter sudut jasad samawi dalam sebutan minit dan saat arka.
Magnitud ketara ialah kecerahan sesuatu objek di langit malam.

sumber : mysa | sinarplus | wikipedia